DİOGENES [Babilli] (İÖ 2.yy) Babilli filozof. Stoa öğretisini benimsemiş, Tanrı ile evrenin özdeşliği görüşünü savunmuştur.
Babil’de doğmuş, sonradan gittiği Roma’da ölmüştür. Yaşamı konusunda yeterli bilgi yoktur. Kimi kaynaklar, Atina yönetimince görevli olarak Roma’ya gönderildiğini, Karneades’in arkadaşı olduğunu bildirir. Ancak bu bilgiler pek kesin değildir. Stoacı görüşün önde gelen kişilerinden sayılmasına karşılık, bu akımla bağdaşmayan düşünceleri vardır.
Diogenes, IO 155’te gittiği Roma’da, kendi görüşlerini yaymak için Stoa anlayışına bağlı bir okul açmış,hocası Krysippos’un düşüncelerini kendininkilerle uzlaştırmayı amaç edinen bir felsefe okutmaya başlamıştır.
Diogenes’e göre Tanrı ile evren özdeştir, ikisinin ayrı nitelikler taşıyan, birer varlık olduğunu ileri sürmek yanlıştır. Düşünmeyi sağlayan, bilginin, yargının kaynağı olan ruhun yeri yürektir. Kişi bir “ahlak varlığı”dır. Ahlakın özünü “iyi” oluşturur, iyiye ulaşmayı sağlayan yarardır (pragma). Ancak bu yarar, başkalarının emeğini sömürmek, çıkar sağlamak anlamında değildir, insanı yöneten ustur, us bir seçme ölçüsüdür. Bu seçme de doğaya uygun gelenle aykırı düşeni birbirinden ayırmaktır.
Diogenes, felsefenin yanı sıra, müzik ile de ilgilenmiştir. Ona göre Yunan uygarlığının önemli buluşlarından biri olan müzik bir eğitim aracıdır, insanı tutkulardan kurtarır, kötülüklerden arındırır. Müziğin dayandığı ses, çocukluktan ergenlik çağma dek gelir. Sesin bir özelliği kulağa çarpan bir yansıma oluşudur. Sesin niteliği onu yansıtan nesnenin katılığı, yumuşaklığı ile bağlantılıdır.’
• KAYNAKLAR: Cicero, De Finibus, 1947.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi