ELLINGTON, Duke (1899-1974) ABD’li piyanist, besteci ve orkestra şefi. Caz müziğinin en büyük isimlerinden biri olarak tanınmıştır.
Edward Kennedy Ellington 29 Nisan 1899’da Washington’da doğdu, 24 Mayıs 1974’te New York’ ta öldü. Yedi yaşında piyano çalmaya başladı. Resme büyük bir yeteneği olmakla birlikte müziği yeğledi ve on yedi yaşından başlayarak geçimini müzikle sağladı. 1923’te, New York’ta, Kentucky Club’da küçük bir topluluğa katıldı. Bu topluluk sonraki yıllarda kurduğu büyük orkestranın çekirdeğini oluşturmuştur.
Ellington’ın orkestrasının oluşması ve üslubunun biçimlenmesi 1927-1932 arasında Harlem’s Cotton Club’da çalıştığı döneme rastlar. 1939’da basçı Jimmy Blanton’un katılmasıyla orkestra 1939-1942 arasında en parlak dönemine ulaştı. Bu dönemin ürünleri “Ko-Ko”, “Blue Serge” ve “Concerto for Cootie” gibi parçalardır. Ellington, 1943’ten başlayarak Ne w York .a, Carnegie Hall’da bir dizi konser verdi ve “Black, Brown and Beige” gibi uzun konser parçaları besteledi. 1950’lerde ise film ve tiyatro müziğine yöneldi, ayrıca John Coltrane, Max Roach ve Charlie Mingus gibi genç caz müzisyenleriyle birlikte çalışmalar yaptı.
Ellington’ın piyano üslubu, 20. yy başlarında ABD’de yaygın olan ve cazın ilk dönemlerinin gelişmesinde önemli rol oynayan “ragtime-slide” türünün etkilerini taşır. Melodik çeşitlemelerden çok armoniye ve senkop ritimlere ağırlık veren bu türün önde gelen yorumcularından Willie Smith ve James P. Johfıson ile onların izleyicilerinden Fats Waller, Ellington için, önemli birer etki kaynağı olmuşlardır.
Ellington’ın orkestra şefliğinin en önemli özelliği ise orkestra üyelerinin bireysel üsluplarının belirmesine olanak vermesi ve sololardaki doğaçlama ile düzenlemelerdeki toplu anlatımı yaratıcı bir biçimde
birleştirebilmesidir. Fındıkkıran ve Peer Gynt’ün caz uyarlamalarından, konçerto türünde yazılmış parçalara kadar çok çeşitli ürünler veren Ellington, zengin üslubuyla caz müziğinin başlıca adları arasına girmiştir.
• YAPITLAR (başlıca): The Birth of Big Band Jazz, 1923; Early Ellington, 1931; Reminiscing in Tempo, 1935.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi