EFDAL b.BEDR CEMALİ ( ? – 1121) Fatımi komutanı ve veziri. Devleti otuz yıla yakın tek egemen olarak yönetmiştir.
Asıl adı Kasım Şehinşah’tır. el-Meiikü’l-Efdal lakabı ile tanınmıştır. Doğum yeri ve tarihi bilinmiyor. Fatımi halifelerinden el-Mustansir’in veziri Bedr Cemali’nin oğludur. Babasının 1094’te ölümü üzerine vezirliğe atandı. el-Mustansir babasının bütün hak ve yetkilerini Efdal’e de tanıdı.
el-Mustansir 1094 yılının sonlarına doğru öldü. Efdal, halifenin büyük oğlu Nizar yerine, küçük oğlu Ahmed’i el-Musta’li unvanı ile tahta geçirdi. Nizar İskenderiye’ye kaçtı, orada halife ilan olundu. Burada Efdal’e karşı bir ayaklanma düzenlediyse de başarılı olamadı ve öldürüldü.
Efdal yönetime egemen olduktan sonra 1098’de Kudüs’ü Artukoğuilan’nın elinden almak için sefere çıktı. Kısa bir kuşatmadan sonra kenti ele geçirdi. Bir kaç ay sonra da kent Haçlılar tarafından geri alındı. Efdal Haçlılar ile iyi geçinmek için girişimlerde bulundu. Bundan bir sonuç alamadığı gibi 1098’de Askalan yakınlarında ağır bir yenilgiye uğradı.
Halife el-Musta’li 1101’de ölünce yerine beş yaşındaki oğlu el-Mansur’u el-Amir unvanı ile halife ilan etti. Onun döneminde de devleti 20 yıl dilediği gibi yönetti.
Efdal, Askalan yenilgisinin öcünü almak için Haçlılar’la yeniden savaşa girişti. 1102’de Haçlı komutanı Boudouin’e karşı bazı başarılar sağladı ama kesin bir zafer kazanamadı. Filistin’deki kimi kentlerin arkasından 1103’te Akkâ, 1109’da Trablusşam da Haçlılar’ın eline geçti. Bunun üzerine Şam atabeyleri ile işbirliğine girişti.Ancak Suriye’deki Fatımi egemenliğini sürdüremedi. El-Âmir, sonunda Efdal’in yönetimine, vasiliğine karşı çıkarak onu 1121’de öldürttü.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi