Ernst Engel (1821-1896) Alman, istatistikçi ve iktisatçı. Sosyal bilimler için istatistiki ölçüm yöntemleri geliştirmeye çalışmıştır.
Christian Lorenz Ernst Engel, 26 Mart 1821’de Dresden’de doğdu, 8 Aralık 1896’da Radebeul’da öldü. Freiberg’de maden mühendisliği öğrenimini tamamladıktan sonra madencilik üzerine çalışmalar yapmak üzere Paris’e gitti. Burada Belçikalı istatistikçi Quetelet ve Fransız mühendis ve iktisatçı Le Play ile tanıştı, onların çalışmalarından etkilendi. Almanya’ya döndükten sonra Saksonya’da sanayi ve işgücü üzerine çalışmalar yapan bir komisyonda görev aldı. 1850’de Leipzig’de ilk Alman Genel Sanayi Sergisi’ni hazırladı. 1850-1858 arasında Saksonya İstatistik Bürosu başkanlığı yaptı. Daha sonra Prusya İstatistik Bürosu’nun başkanlığına getirildi ve 1882’de buradan emekli oldu.
Engel toplumsal olgulara ölçüm yöntemlerinin uygulanabilirliği konusunda kesin bir inanca sahipti. Bu nedenle istatistik bürolarında çalıştığı yıllarda sosyal bilimlere istatistiki veri bulmak için çaba gösterdi. Saksonya ve Prusya’da resmi istatistikler derlenmesinde istatistik kaynak kitaplarının, istatistik yıllıklarının ve düzenli bir istatistik dergisinin yayımlanmasına öncülük etti. 1862’de Berlin’de ilk Alman istatistik ve sosyal bilimler seminerini düzenledi.
Tüketime ilişkin çalışmasında geliştirdiği yöntemlerle farklı gelir gruplarındaki ailelerin harcama yüzdelerini hesapladı. Sonradan “Engel Yasası” olarak anılacak olan kuram bu çalışmada ortaya çıktı. Bu araştırması Le Play’m Les ouvriers europeens (“Avrupalı işçiler”) ve Ducpetiax’m Budgets economiques (“Ekonomik Bütçeler”) adlı kitaplarında yayımlandı. Engel Yasası’ na göre, aile başına düşen gelir ne denli azsa gelirin o denli büyük bir oranı gıda maddelerine harcanır. Yine kendi adını taşıyan “Engel Eğrileri”, belli bir mal ya da mal grubuna yapılan harcamalarla toplam harcamalar veya gelir arasında ilişki kurar.
Engel ayrıca yeni bir tüketim birimi geliştirdi. Quetelet’nin adından dolayı “quet” adını verdiği bu birimi kullanarak işçiler arasında karşılaştırmalı bir çalışma yaptı. Bu çalışmasında 1853-1891 arasında Belçikalı işçilerin yaşam düzeyinde gözlenebilir bir artış olduğunu ortaya çıkardı. Bu araştırmayı Almanya ve diğer ülkelerdeki çalışanları da kapsayacak biçimde genişletmek ve toplumsal refah düzeyi için bir ölçüt geliştirmek istiyordu. Bu toplumsal refah düzeyinde işçiler gelirlerinin en fazla % 80’i ile maddi gereksinimlerini, kalanla da kültürel gereksinimlerini karşılayacaklardı. Bu bulguları gerekli diğer öğelerle birleştirip kişi başına maliyeti ve verimliliği bulmak istiyordu. Ancak bu düşündüklerinin sadece bir bölümünü gerçekleştirebildi ve bunları bir broşür şeklinde Der Wert des Menschen de (“İnsanın Değeri”) yayımladı.
Ayrıca, Prusya’da çavdar üretimi ve çavdar fiyatları arasındaki ilişki üzerine yaptığı araştırma, çağdaş talep ve fiyat kuramıyla çakışan ilk ampirik üretim-fiyat çalışması olarak kabul edilmektedir.
1870’lerde Almanya’da Kürsü Sosyalistleri olarak adlandırılan iktisatçılar grubundan olan Engel, işçiler ve sendika hareketleri konularına ilgi duydu. 1872’de Brentano, Cohn, Hildebrand, Knapp, Schmoller ve Wagner gibi döneminin ünlü iktisatçılarıyla birlikte “Verein für Sozialpolitik” (Sosyal-Politika Derneği) adlı derneğin kurucuları arasında yer aldı.
• YAPITLAR (başlıca): Der Wert des Menscben, 1883, (“İnsanın Değeri”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi