Gino Fano Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

FANO, Gino (1871-1952) İtalyan matematik bilgini. Cebirsel ve izdüşümsel geometri alanındaki çalışmalarıyla tanınır.

5 Ocak 1871’de Mantova’da doğdu, 8 Kasım 1952’de Verona’da öldü. Torino Üniversitesi’nde öğrenim gördüğü yıllarda Castelnuovo’nun etkisiyle geometriye yöneldi. 1892’de üniversiteyi bitirince, Göttingen Üniversitesi’nde lisansüstü öğrenim yapmak üzere Almanya’ya gitti. İki yıl sonra ülkesine dönüp, Roma Üniversitesi’nde Castelnuovo’nun asistanı olarak çalışmaya başladı. 1899’da Messina Üni-versitesi’nin analiz ve analitik geometri kürsüsünde öğretim görevlisi, 1901’de Torino Üniversitesi’nde analitik ve tasarı geometri profesörü oldu. 1938’de, faşist yönetimin çalışmalarını engellemesi üzerine görevinden ayrılan ve II. Dünya Savaşı sırasında Lozan yakınlarındaki bir uluslararası kampta İtalyan öğrencilerini eğiten Fano, savaştan sonra derslerini ABD ve İtalya’da sürdürdü.

Fano’nun bilimsel çalışmaları cebirsel ve izdüşümsel geometri dallarında yoğunlaşmıştır. Önceleri doğru geometrisi, cebirsel katsayılı diferansiyel denklemler ve sonlu geometri konularında araştırmalar yapan Fano, daha sonra ilgisini cebirsel yüzeylere ve katmanlı uzaylara yöneltmiş, özellikle üçüncü dereceden cebirsel yüzeylerle Cremona dönüşümlü katmanlı uzayları incelemiştir. Uç boyutlu uzayda irrasyonel involüsyonların varlığını, başka bir deyişle, dört boyutlu uzaydaki üçüncü dereceden cebirsel yüzeylerin rasyonel olarak indirgenemezliğini göstermiştir.

Göttingen’de bulunduğu dönemde tanıştığı Klein’ın Erlanger Üniversitesi’ndeki ders notlarım daha öğrencilik yıllarında İtalyanca’ya kazandırmış olan Fano, Eukleides dışı geometrilerle de ilgilenmiş ve nokta, doğru, yüzey gibi tanımsız kavramlar yerine soyut nesne ve kavramları başlangıç alarak yeni geometriler kurulabileceğini öne süren ilk matematikçiler arasında yer almıştır.

• YAPITLAR (başlıca): Lezioni di geometria descrittiva, 1910, (“Tasarı Geometri Dersleri”); Lezioni di geometria analitica e proiettiva, 1930, (“Analitik ve İzdüşümsel Geometri Dersleri”); Geometria non Euclidea, Introduzi-one geometrica alla teoria della relativitâ, 1935, (“Eukleides Dışı Geometri, Görelilik Kuramına Geometrik Giriş”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi

Daha yeni Daha eski