FFOLTRENS, Pierre (1794-1867) Fransız hekim, nöroloji bilgini. Sinir sistemi ile ilgili çalışmalar yapmış, beyinciğin ve iç kulağın işlevlerini ortaya çıkarmıştır.
Marie Jean Pierre Flourens, 13 Nisan 1794’te Beziers yakınlarında Maureilhan’da doğdu, 8 Aralık 1867’de Paris yakınlarında Montgeron’da öldü. Montpellier Universitesi’nde tıp öğrenimi gören Flourens, 1813 ’te mezun olduktan sonra ünlü botanikçi Candolle’ün aracılığıyla G. Cuvier’nin yanında fizyoloji araştırmaları yapmak üzere Paris’e gitti. Burada hayvanlar üstüne yaptığı araştırmalar ve 1820’lerin başında yayımladığı bir dizi bildiri kısa sürede sinir sistemi fizyolojisi konusunda üne kavuşmasını sağladı. 1824 ve 1825’te iki kez Montyon Ödülü’nü kazanan Flourens, 1828’de Bilimler Akademisi’ne üye seçildi. 1832’de Jardin des Plantes’ta profesör oldu ve kendisi için kurulan karşılaştırmalı anatomi kürsüsünde görev aldı. Ertesi yıl Bilimler Akademisi’nin iki sürekli sekreterliğinden birine seçildi ve Arago ile birlikte süreli bilimsel bir yayın olan Compte rendus’ yü çıkarmaya başladı. 1835’te College de France’a profesör olarak atandı. Aynı yıl Royal Society’ye yabancı üye, 1840’ta da Fransız Akademisi’ne üye seçildi. 1859’da da Legion d’honneur nişanı ile ödüllendirildi.
1822’de Bilimler Akademisi’ne sunduğu bildirilerle ün kazanan Flourens’m daha sonra derleyerek yayımladığı bu çalışmaları sinir sistemi fizyolojisinde bir dönüm noktası sayılır. Beynin işlevlerini araştırdığı deneysel çalışmalarda, genellikle cerrahi olarak beynin belirli bölgelerini çıkarma yöntemini kullanan Flourens, merkezi sinir sisteminde, kavrayış/istenç algılama/algının iletimi ve kasların uyarılması olmak üzere üç temel süreç belirledi. Koordinasyonun sinir sistemi bakımından önemini vurgulayarak, beynin her parçasının kendine özgü işlevinin yanında tüm beynin işlevine katılmak gibi bir görevi de olduğunu ileri sürdü. Beyincik üstüne yaptığı araştırmalarda ise, beyincik hasarlarının hareketlerde koordinasyon bozukluğuna yol açtığını ve bu durumun alkolün etkilerinden farklılığını gösterdi.
Kulak zarının hasarının tam sağırlığa yol açmadığını, bunun ancak koklea (salyangoz) sinirlerinin zedelenmesinden kaynaklandığını gösteren Flourens, iç kulaktaki yarım daire kanallarındaki bir bozukluğun denge yitimine neden olduğunu da saptadı. Soğanilikte solunum merkezinin yerini belirledi. 1847’de de kloroformun hayvanlardaki anestezik etkisini gösterdi.
Fizyolojinin gelişmesinde önemli “bir yeri olan Flourens, Gall’in geliştirdiği, insanın karakter ve zihinsel yetilerini, kafatası biçimini inceleyerek değerlendiren frenoloji akımına karşı çıkmıştır. Beyindeki (daha doğrusu beyin kabuğundaki) işlevsel odaklaşmalara ağırlık veren ve değişik kişilerde belirli işlev ve yetilerin fazlaca gelişmesinin kafatasının biçimini bile değiştirecek bir ölçüde beyni etkileyeceğini ileri süren bu görüşe karşı, Flourens’m deneyleri başarılı olmuş, bilim çevreleri beyindeki lokalizasyon konusuna kuşku ile bakmışlardır. Ne var ki Flourens’m bu konudaki tutumunun da aşırılığı zamanla anlaşılmış, Fritsch, Hitzig ve Ferrier’nin beyni elektrik yoluyla uyardıkları deneyleri, Broca ve Wernicke’nin de beyinle konuşma yeteneği arasındaki ilişki üstüne klinik gözlemleri sonucu, beyin kabuğunda duyu ve hareket sistemleri dışında da belirli bir ölçüde odaklaşmanın söz konusu olduğu anlaşılmıştır.
• YAPITLAR (başlıca): Recherches experimentales sur les proprietes et fonctions du systeme nerveux dans les animaux vertebres, 1824, (“Omurgalı Hayvanlarda Sinir Sisteminin Nitelik ve İşlevleri Üstüne Deneysel Araştır-rpa”); Examen de lephrenologie, 1842, (“Frenoloji incelemesi”); Cours de physiologie comparee, 1856, (“Karşılaştırmalı Fizyoloji Kursu”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi