ECHEGARAY, Jose (1832-1916) İspanyol oyun yazarı, bilim adamı ve siyasetçi. İspanyol tiyatrosuna “gözyaşı” çağını yeniden getirmiştir.
Jose Echegaray y Eizaguirre 19 Nisan 1832’de Madrid’de doğdu, 15 Eylül 1916’da aynı kentte öldü. Babası Yunanca profesörüydü. Çocukluğunda ailesiyle birlikte Murcia’ya yerleşti. On dört yaşında Madrid’e döndü. Bir süre sonra özei bir mühendislik okuluna girdi. Burada, matematik dalındaki çalışmalarının yanı sıra en sevdiği konu olan tiyatroyla da ilgilenme olanağım buldu. Eğitimini tamamladıktan sonra Almeria ve Granada’da stajyer mühendis olarak çalıştı. 1858’de Madrid’e döndü ve öğrenim gördüğü okulda profesör olarak görev aldı. 1866’da Madrid Pozitif Bilimler Akademisi’ne kabul edildiğinde, matematik ve fizik dallarında yaptığı çalışmalarla, çağının en önemli bilim adamlarından sayılıyordu. Bu sırada yazdığı, serbest ticareti savunan makaleleri La. Razön ve El Economista’da yayımlandı. Kraliçe II. Isabella’mn yönetimi, 1868’de siyasal bir komployla sona erince, Echegaray içişleri yöneticiliği ve ticaret bakanlığına getirildi. Bir sonraki yıl Cortes’e (Parlamento) seçildi. 1873’te içişleri bakanı, 1874’te maliye bakanı olarak hükümette görev aldı.
ilk oyunu El libro talonario (“Çek Defteri”) 1874’te sahnelendi. Bir yıl sonra, La esposa del vengador’ln (“intikamcının Karısı”) ilk başarısını kazandı. Bu oyunun büyük ilgi görmesi üzerine 1874’ten 1898’e değin her yıl en az bir oyunu sahnelendi. 1894’te Ispanyol Kraliyet Akademisi’ne seçildi. 1904’te Provance’lı şair Frederic Mistral ile Nobei Edebiyat Odülü’nü paylaştı. Bu ödül ilk kez bir Ispanyol’a verilmişti. Daha sonra yeniden devlet hizmetine döndü ve hazine başkanı olarak çalıştı.
Genellikle bir yeni romantik olarak tanımlanan Echegaray, yüzyılın başlarında, melodramları ve etkileyici tiradları yeniden sahneye getirmiştir. Halkın duygusal coşkulara olan ilgisini göz önünde bulundurarak oyunlarım gözyaşı, acı ve ölüm temaları üstüne kurmuştur. Şiirsel dili terketmiş, toplumsal sorunları işlemiştir. Tiyatrodaki başarısı, seyircisinin beklentilerine karşı duyarlığında yatar.
YAPITLAR (başlıca): El libro talonario, 1874, (“Çek Defteri”); La esposa del vengador, 1875, (“İntikamcının Karısı”); O locura o santidad, 1877, (“Ya Çılgın, Ya Aziz”); Elgran Galeoto, 1881, (“Büyük Galeoto”); Elhijo de Don Juan, 1892, (“Don Juan’m Oğlu”); La escalinata de un trono, 1903, (“Tahta Çıkan Basamaklar”); El preferidoy los cenicientos, 1908, (“Kahraman ve Soytarı”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi