ERHARD, Ludwig (1897-1977) Alman iktisatçı ve devlet adamı. Almanya’nın II. Dünya Savaşı sonrası iktisadi kalkınmasının gerçekleştirilmesinde önemli katkıları olmuştur.
4 Şubat 1897’de Kuzey Bavyera’da Fürth’de doğdu, 5 Mayıs 1977’de Bonn’da öldü. I. Dünya Savaşı’nın başlaması üzerine öğrenimini yarıda keserek savaşa katıldı. Savaşın ardından Frankfurt Üniversitesi’nde iktisat ve sosyoloji öğrenimi gördü. Doktorasını aldıktan sonra 1928’de Nürnberg İşidaresi Okulu’nda araştırma asistanı olarak çalışmaya başladı. 1942’de bu okulun yöneticisi oldu, ancak Nasyonal Sosyalist Parti’ye katılmayı reddetmesi üzerine bu görevden alındı. II. Dünya Savaşı yıllarında çeşitli şirketlerde danışmanlık yaptı.
Almanya’nın Mayıs 1945’te teslim olmasının ardından, ülkeyi işgal altında bulunduran Müttefikler tarafından Nürnberg-Fürth bölgesinde sanayinin yeniden kurulmasıyla görevlendirildi. 1945-1946 yıllarında Bavyera Eyalet Hükümeti’nde iktisat bakanlığı, 1947-1948 yıllarında Para ve Kredi Danışma Komisyonu yöneticiliği, 1948-1949 yıllarında da Anglo-Amerikan işgal Bölgesi İktisadi Konseyi yöneticiliği yaptı. 1948’de yeni bir para birimini dolaşıma sokarken karne uygulamasını kaldırması, Marshall Planı çerçevesinde ABD’den alınan yardımın da katkısıyla sınai üretimde önemli artışlar sağladı. Ancak uygulanan serbest ticaret politikası sonucu fiyatlar hızla arttı ve çalışan kesimlerin yaşam koşulları güçleşti.
Federal Alman Cumhuriyeti için hazırlanan anayasa Mayıs 1949’da Müttefikler tarafından onaylandı. Erhard seçimlerden sonra Eylül 1949’da Hıristiyan Demokrat Birliği (CDU) başkanı K.Adenauer başkanlığında kurulan ilk federal hükümette iktisat bakanı olarak görev aldı, iktisadi kalkınmayı gerçekleştirmekle görevlendirilen Erhard, “toplumsal pazar ekonomisi” olarak adlandırdığı bir iktisat politikasını yürürlüğe koydu. Bu politika gereğince ekonomiyi canlandırmak için özel girişimden yararlanılması, ancak tekelleşme ve işçi sendikalarının aşırı talepleri söz konusu olduğunda hükümetin denetim kurması öngörülüyordu. Alman markı piyasa değerinden düşük bir kurda tutuldu, enflasyon hızını düşürücü politikalar izlendi. Anayasanın onaylanmasından sonra bazı sanayi dallarında üretim üzerine konan kısıtlamalar kaldırılmış, bir ticaret filosu kurulmasına izin verilmişti. Bunlara ek olarak, Polonya ve diğer Balkan ülkelerinden sınırdışı edilen Almanlar’m birçoğunun nitelikli işgücü olarak sanayide çalışmaya başlamasının da etkisiyle, “ekonomik mucize” olarak tanımlanan yüksek milli gelir artış hızına ve iktisadi canlanmaya ulaşıldı.
1957’de başbakan yardımcısı olan Erhard, Ekim 1963’te Adenauer’in başbakanlıktan istifasından sonra, parti içindeki muhalefete karşın CDU’nun Bavyera’daki şubesi niteliğinde olan Hıristiyan Sosyal Birliği (CSU) ve Hür Demokrat Parti’nin (FDP) de katıldığı bir koalisyon hükümeti kurarak başbakan oldu. İlk iş olarak, savaş suçlularının yargılanması için konmuş olan, II.Dünya Savaşı’nın bitiminde başlayan 20 yıllık sürenin uzatılmayacağını açıkladı. Ancak bu açıklamanın doğurduğu yoğun muhalefet sonucu Bundestag (Federal Meclis) sürenin 4 yıl 8 ay daha uzatılmasına karar verdi.
Eylül 1965’te yapılan seçimlerden sonra Erhard hükümeti yeniden işbaşına geldi. Seçimde partisinin başarısı, “ekonomik mucize”yi gerçekleştiren kişi olarak görülen Erhard’ın kişisel başarısı olarak değerlendirildi.
Erhard 1963-1966 arasındaki başbakanlığı döneminde Demokratik Alman Cumhuriyeti’ni tanıyan ülkelerle diplomatik ilişkinin kesilmesini öngören Hallstein Oğretisi’nin sıkı biçimde uygulanmasından yana tavır aldı. NATO’nun (Kuzey Atlantik Paktı) güçlendirilmesi için çaba gösterdi. Almanya’nın Israil Te diplomatik ilişki kurmasını protesto eden Arap ülkeleri bu ülkedeki elçilerini geri çektiler.
1960’h yılların ortalarında büyüme hızının yavaşlaması ve sınai üretimin düşmesi, yeni bir iktisadi bunalım yaşanacağı korkusu doğurdu. Bozulan iktisadi durumun sorumluluğunu taşımamak ve siyasi geleceklerini güvence altına almak isteyen Hür Demokratlar Ekim 1966’da hükümetten ayrıldılar. Hükümetin meclisteki çoğunluğunu yitirmesi üzerine Erhard başbakanlıktan istifa etti. CDU ve Sosyal Demokrat Parti’nin katıldığı yeni koalisyon hükümetine CDU’dan K.G. Kiesinger başbakan oldu.
Erhard 1967’de Hıristiyan Demokrat Parti’nin onursal başkanlığına getirildi.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi