DUBOS, Rene Jules (1901-1982) Fransız asıllı ABD’li mikrobiyoloji uzmanı, yazar. Antibiyotiklerle ilgili ilk araştırmaları yapmış, çağdaş yaşamın biyolojik, psikolojik ve toplumsal sorunlarıyla ilgilenmiştir.
20 Şubat 1901’de Fransa’nın Saint-Brice-sous-Foret kentinde doğdu. 20 Şubat 1982’de New York kentinde öldü. Paris’te tarım öğrenimi gördükten sonra 1922’den başlayarak iki yıl kadar Roma’daki Uluslararası Tarım Enstitüsü’nde çalıştı. 1924’te ABD’ ye giderek, New Jersey’deki Rutgers Üniversitesi’nde 1927’de biyoloji bilimleri dalında doktora derecesini aldı. Aynı yıl, New York kentindeki Rockefeller Enstitüsü’nün Tıp Araştırmaları Merkezi’nde mikrobiyoloji uzmanı olarak göreve başlayan Dubos 1938’de ABD uyruğuna geçti. 1942’de Harvard Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde karşılaştırmalı patoloji ve tropik hastalıklar kürsüsü profesörlüğünü üstlendi, iki yıl ders verdi, 1944’te yeniden Rockefeller Enstitüsü’ ne (sonradan Rockefeller Üniversitesi) döndü ve 1971’de emekli oluncaya değin kendisinin kurduğu çevresel tıp bölümünün başkanlığını yürüttü.
Rutgers Üniversitesi’nde Waksman’m denetiminde doktora çalışmasını yaparken mikrobiyolojiye ilgi duyan Dubos, özellikle mikroorganizmalarca üretilen bakteri öldürücü maddeleri ve vücudun enfeksiyonlara direnç mekanizmasını incelemişti. 1930’da Rockefeller Enstitüsü’nde Avery ile birlikte çalışırken bir tür toprak bakterisinin salgıladığı kimyasal ;bir maddenin, akciğer zatürreesine neden olan pnömokok ‘bakterilerini zararsız duruma getirerek vücutta bu pnömokoklara karşı bağışıklık yarattığını gözlemledi. Dubos’nun bu buluşu zatürree tedavisinde yeni bir umut ışığıydı, ancak kısa bir süre sonra Domagk’ın keşfettiği sülfa türü ilaçların bu bakteriler üzerinde daha etkili olduğu anlaşıldığından ticari üretimine geçilmedi. 1939’da, “Tyrothricin” adını verdiği maddeyi Bacillus brevis’ten ayırmayı başaran Dubos analiz sonucunda bu maddenin bir polipeptit karışımı olduğunu gösterdi, insanda ve bazı hayvanlardaki bakteri hastalıklarının tedavisinde etkili sonuçlar veren, ancak çok zehirli olduğundan kullanımı kısıtlanan Tyrothricin, tıbbi bakımdan önemi olmasa da ticari amaçla üretilen ilk antibiyotiktir. Üstelik, Dubos’nun geliştirdiği deneysel yöntemlerden yararlanarak Fleming’in penisilini, Waksman’m streptomisini üretmesine olanak hazırlamıştır.
Dubos, tıp ve mikrobiyoloji alanındaki bulgularını hiçbir zaman salt hekim gözüyle değerlendirmemiş, insanlığın gelişimini etkileyen hastalıkların toplumsal ve kültürel yönleriyle yakından ilgilenerek, teknolojik ortamın çağdaş insan üzerindeki biyolojik, psikolojik ve toplumsal etkilerinden doğan sorunları bir toplumbilim felsefecisi sorumluluğuyla irdelemiştir. Çevre sorunlarıyla ilgili bilgileri toplayıp tanıtmak amacıyla 1977’de kurduğu The Rene Dubos Çenter bu çabanın bir ürünüdür. Uzmanlık alanı dışında edebiyat, coğrafya ve çevre mimarlığı ile ilgili yapıtlar veren ve 23 kitabıyla üretken bir yazar olan Dubos’ nun So Human an Animal (“Böylesine insanca bir Hayvan”) adlı yapıtı 1969 Pulitzer Odülü’nü almıştır.
• YAPITLAR:(başlıca): The Bacterial Celi, 1945, (“Bakteri Hücresi”); Bacterial and Mycotıc Infections of Man, 1948, (“İnsanda Bakteri ve Mantar Hastalıkları”); Louis Pasteur, 1950; Health and Dısease, 1965, (“Sağlık ve Hastalık”);So Human an Animal, 1968, (“Böylesine insanca Bir Hayvan”); Man, Medicine and Environment, 1968, (“insan, Tıp ve Çevre”)-,Choisir d’etre humain, 1974, (“insan Olmayı Seçmek”); The Wooing of Earth, 1980. (“Yeryüzünün Ele Geçirilmesi”); Celebrations oj Life, 1981, (“Yaşamın Kutlanışı”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi