FİSHER, Ronald Aylmer (1890-1962) İngiliz, istatistikçi. Çözümsel istatistiğin kurucusudur. Deneyler kuramına ve topluluk genetiğine öncülük eden çalışmalarıyla da tanınır.
17 Şubat 1890’da Londra’da doğdu, 29 Temmuz 1962’de Adalaide’de öldü. Cambridge Üniversitesi’n-de matematik ve kuramsal fizik konularında öğrenim gördü. 1919’da Rothamsted Deney Merkezi’ne atandı ve hava raporları ile tarlaların gübrelenmesine ilişkin 66 yıllık verileri çözümlemek ve yorumlamakla görevlendirildi. 1933’te Londra’da University College’ da on yıl sonra da Cambridge Üniversitesi’nde genetik profesörlüğünde bulundu. 1959’da emekli oldu ve Avustralya’ya yerleşti. İngiliz Uluslar Topluluğu Bilimsel ve Sanayi Araştırma Orgütü’nün matematiksel istatistik bölümünde çalıştı. 1929’da Royal Society’ye seçilen Fisher’e 1952’de de “Sir” unvanı verildi.
Fisher’in çalışmaları matematiksel içeriğiyle kendinden bir önceki kuşağa ait olmakla birlikte, istatistikte öncü rol oynamıştır. Fisher öncesi istatistik, Edgetvorth ve Karl Pearson gibi istatistikçiler tarafından bazı öznel ölçümlerle belirlenmiş “toplulukların” bireysel özelliklerinin dağılımının incelenmesinden oluşan bir “bilgi yığını” görünümündeydi.
İstatistiğe “seçkisizlik” ve “değişken çözümlenmesi” gibi kavramların yanı sıra kendi adıyla anılan test teknikleri ve dağılımlar da kazandıran Fisher ile başlayan dönemde “çözümsel istatistik” ağırlık kazanmış ve matematiksel istatistiğin temel sorunları açık biçimde tanımlanabilmiştir. Fisher biyolojiye ilişkin araştırmalar için geliştirdiği istatistiksel yöntemleri, değişken malzemeyle yapılan her türden deneyde uygulanabilecek biçimde genelleştirerek deney yöntemine önemli katkılarda bulunmuş ve “varsayımların sınanması” adıyla anılan kuramın temellerini atmıştır.
Fisher istatistiksel genetiğe ilişkin The Genetical Theory of Natural Selection (“Doğal Ayıklanmanın Kalıtsal Kuramı”) adlı kitabında topladığı çalışmalarıyla Mendel’in bulgularıyla Danvin’in doğal ayıklanma ilkesi arasındaki uyumu gözler önüne sermiş ve topluluk genetiği olarak adlandırılan bilim dalının kurucularından biri olarak anılmaya hak kazanmıştır.
• YAPITLAR (başlıca): Statistical Methods for Research Workers, 1925, (“Araştırıcılar İçin İstatistik Yöntemleri”); The Genetical Theory of Natural Selection, 1930, (“Doğal Ayıklanmanın Kalıtsal Kuramı”); The Design of Experi-ments, 1935, (“Deneylerin Planlanması”); The Theory of Inbreeding, 1949, (“Hayvan Islahı Kuramı”); Statistical Methods and Scientific Inference, 1956, (“İstatistik Yöntemler ve Bilimsel Çıkarım”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi