FRANCK, Sebastian (1499-1542) Alman, filozof ve tanrıbilimci. Dinde felsefe ilkelerine dayalı bir yenilik yapılması gereğini savunmuştur.
20 Ocak 1499’da Bavyera’daki Donauvrörth’de doğdu, Basel’de öldü. Önce Ingolstadt Üniversitesi’nde, sonra 1518’de Dominiken Tarikatı’na bağlı Bethlehem College’da felsefe ve tanrıbilim öğrenimi gördü. Augsburg’da Roman Katolik Kiiisesi’nde rahip oldu. 1525’te Nürnberg’deki Lutherciler’e katılmak amacıyla rahipliği bıraktı. 1529’da Strassburg’da mistik bir reformcu olan K.Schsvenckfeld ile tanıştı. Din konusunda, kiliseyle bağdaşmayan görüşleri yüzünden tutuklandı ve 1531’de kent dışına sürüldü. Esslingen’de sabun yapımıyla, sonra Ulm’a giderek matbaacılık işleriyle uğraştı. Lutherciler ile arası açıldığından 1539’da ailesiyle birlikte Basel’e yerleşti ve ölene değin burada kaldı.
Franck’m düşüncesinde Luthercilik, Yeni-Pla-tonculuk ve Hümanizm gibi akımların etkileri görülür. Ona göre Kutsal Kitap’ m özü ancak, insanın içinde Tanrı ışığının belirmesiyle anlaşılabilir. Bu nedenle kiliselerin görkemli törenleri, öğretileri, dahası kiliselerin ve tarikatların kendileri bile gereksizdirler. Bu iç aydınlığının geçerli olduğu gerçek kilise (ecclesia spritualis) yalnızca başka dinlerdekilerin değil, tüm insanların bağlanabileceği evrensel ve tinsel bir kilisedir. Çünkü Tann’nm yarattığı insanların hepsi, Adem’den türemiş kardeşlerdir.
Franck’m tarih görüşü de, tanrıbilimseldir. Tarihi Tanrı ve dünya arasında geçen bir savaşım olarak yorumlar. Ona göre krallıkların devrilmesi, Tanrısal bir cezalandırmadır.
Lutherciler, önce kendilerinden olan bu düşünürün, sonradan ayrı bir yol tuttuğunu görünce, ona karşı bir tutum takındılar, ancak görüşlerinin benimsenmesini engelleyemediler. Franck’m düşüncesi, önce Almanya’da sonra Hollanda’da izleyiciler bulmuştur.
• YAPITLAR (başlıca): Chronica. 1531, (“Kronıka”); Die goldene Arche, 1538, (“Altm Gemi”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi