DÖRPFELD, Wilhelm (1893-1940) Alman, mimar ve arkeolog. Troya ve Bergama’da kazılar yapmıştır.
6 Aralık 1853’te bugün Demokratik Alman Cumhuriyeti’nde kalmış olan Barmen’de doğdu, 25 Nisan 1940’ta Yunanistan’da Lefke Adası’nda öldü. Berlin Yüksek Teknik Okuiu’nda mimarlık ve mekanik öğrenimi gördü. Arkeolog Friedrich Adler’den mimarlık tarihi dersleri aldı. 1877’de Adler ve arkeolog Ernst Curtius’un (1814-1896) Yunanistan’da Olympia’da yaptıkları kazıda çalıştı. 1882-1884 arasında H.Schliemann’m Troya-Hisarlık kazılarına danışman olarak katıldı. 1884’te yine Schliemann’ia birlikte Yunanistan’da Tirins Sarayı’nı kazdı. Aynı dönemde Atina-Akropolis kazılarını yönetti. 1883-1890 arasında Atina yakınında Eleusis, 1886’da’ Girit’ de Orchemenos ve yine aynı yıl Batı Anadolu’da Bergama kazılarında çalıştı. Humann’ın yönettiği Menderes üstündeki Magnesia kenti kazılarına da katıldı. 1900-1912 arasında Bergama kazılarının yöneticiliğini yaptı. Yunanistan’da 1907’de Pylos’da, 1908-1914 arasında Korfu’da çalıştı ve 1932-1933’te buralardaki çalışmalarını sürdürdü.
1885’te Atina’daki Alman Arkeoloji Enstitüsü 2.sekreteri ve 1887’de aynı kurumun 1.sekreteri oldu ve bu görevinde 25 yıl kaldı.
Dörpfeld, Schliemann’ın Troya’daki kazılarda elde ettiği bulguları sistematik olarak düzenlemiştir. O güne değin üst üste gelmiş 7 kent olarak bilinen Troya’mn 9 yerleşme tabakasından oluştuğu bu çalışmalarla açıklığa kavuşmuştur. Schliemann’m ölümünden sonra 1893- 1894’teDörpfeld’in tek başına sürdürdüğü kazılar da önemli sonuçlar vermiştir. Orta ve Son Bronz Çağı tabakaları ortaya çıkarılmıştır. Homeros’da geçen Priamos’un Troya’sının VI. kent olduğu varsayımıyla buradaki kazılar yoğunlaştırılmıştır. Dörpfeld, kazı sonuçlarını 1902’de yayımladığı Troja und llion adlı yapıtında toplamıştır.
1884’te Schliemann’la birlikte başladığı ve 1885’te yöneticiliğini üstlendiği Tirins çalışmalarında da IÖ 2. bine ait, o güne değin bilinen en iyi korunmuş bir Miken sarayını ortaya çıkarmıştır.
Akropolis kazılarında mimarlık çözümlemeleriyle çalışmaya önemli katkıda bulunmuş ve kendi adıyla da anılan Athena Tapınağı’nı ortaya çıkarmıştır.
Dörpfeld, Bergama’nın ikinci mevsim kazılarında kentin özellikle orta ve alt bölgelerini araştırmış, çalışmalarını Bergama Sunağı, stoa (sütunlu galeri) ve enneakrunos (çeşme) yapıları üstünde yoğunlaştırmıştır. Bergama ile ilgili kazı raporları 1908-1912 arasında Athenische Mitteilungen dergisinde yayımlanmıştır.
Homeros’un yapıtlarıyla, özellikle Odisseus ile ilgilenmesi, onu Eski Yunanca’yı öğrenmeye, Eski Ithaka ve Pylos’da araştırmalar yapmaya yöneltmiştir. 1924’te yayımladığı Odisseus çevirisi de bu doğrultudaki çalışmalarının bir ürünüdür.
Dörpfeld’in çeşitli yayınlarının toplamı 300’e yaklaşmaktadır. Antik Çağ Yunan mimarlığı konusundaki yapıtları başvuru kitabı olarak bugün de güncelliklerini korumaktadır.
• YAPITLAR (başlıca): Das griechische Theater (E.Reısch ile), 1896, (“Yunan Tiyatrosu”); Troja und Ilion (1870-1894), 2 cilt, 1902, (“Troya ve İlion”); Die Heimkehr des Odysseus, 2 cilt, 1924, (“Odisseus’un Dönüşü”); Alt Ithaca, ein Beitrag zur Homer Frage, 2 cilt, 1927, (“Eski Ithaka, Homeros Sorununa Bir Katkı”); Alt Olympia (A.Weege ile), 2 cilt, 1935, (“Eski Olimpia”); AltAthen und seine Agora, 2 cilt, 1937-1939, (“Eski Atina ve Agorası”); Truva Hafriyatı, 1937.
• KAYNAKLAR: Wilhelm Dörpfeld Festschrıft zum 80. Gehurtstag 1933; P.Goessler, “Schriftenverzeichnis vorı W.Dörpfeld” (bibliyografya içerir), Jahrbuch der deuts-chen archaeologischen Institute, Archüeologischer Anzei-ger, 65/6, 1950-1951.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi