Orhan Gazi Türbesi Tarihi, Mimari Özellikleri, Hakkında Bilgi

ORHAN GAZİ TÜRBESİ, Bursa'da ikinci Osmanlı padişahının son istirahatgahıdır.



Bursa'nın fethini gerçekleştiren Orhan Bey, babasının vasiyetini yerine getirerek onu Gümüşlü Kümbet olarak bilinen yapıya defnetmiştir. Bu yapı zamanla Orhan Medresesi ve fetih camisi olan Orhan Camii'ne dönüştürülmüş ve uzun yıllar Kaleiçi Orhan Camii olarak hizmet vermiştir (depremde yıkıldıktan sonra kitâbesi Şehâdet Camii'nin doğu duvarına konulmuştur). Orhan Gazi'nin vefatında, büyük olasılıkla burası olanaklı bir şekilde camiye dönüştürülen alanın bir kısmına defnedilmiştir. Bursa kadı sicillerinde bulunan bazı inşaat ve onarım belgeleri, türbenin cami ile yan yana olduğunu göstermektedir. Bu türbeye de Osman Gazi Türbesi'nde olduğu gibi ayrı vakıflar bağlanmıştır.


1855 depreminde Bursa'yı yerle bir eden türbe tamamen yıkılmıştır. Şu anki bina üzerinde bir kitâbe olmasa da, Osman Gazi Türbesi ile birlikte 1863'te Sultan Abdülaziz tarafından inşa ettirildiği bilinmektedir. 16,80 × 16,80 metre boyutlarındaki yapı, 1,30 metre kalınlığında duvarlara sahiptir. Mermer söveli ve dilimli kemerli kapıdan girilen yapı, Bursa'daki I. Murad Hudâvendigâr ve II. Murad'ın türbelerinde olduğu gibi birbirine kemerlerle bağlanmış dört sütun üzerine oturan küçük bir kubbesiyle çevrili beşik tonozlu bir geçide sahiptir. Osman Gazi Türbesi'ndeki barok süslemeler burada sütun başlıklarında sıralanmıştır. Yuvarlak kemerli pencereler, mermer söveli ve demir şebekelidir. Kare mekânın her köşesinde üç, kapı tarafında ise iki pencere bulunmakta olup, Hereke kumaşından yapılmış perdeler iç mekânı basitçe süslemektedir. Sivri kemerlere dayanan pandantifli kubbenin içi kartuş şeklinde süslenmiştir ve pandantifler ile pencere alınlıkları iri barok motiflerle donatılmıştır. Orhan Gazi'nin yeşil çuha pûşî-deli sandukası pirinç şebeke ile çevrilidir ve sandukanın üzerinde beyaz kandilli, mavi kristal bir avize bulunmaktadır. Türbedar odası olmaması, pencere şebekelerinin sadeliği, sandukanın sadeliği ve kitâbesiz oluşuyla, Osman Gazi'nin türbesine kıyasla daha sade bir görünüm sunmaktadır. Türbenin girişinde, Osman Gazi Türbesi'nde olduğu gibi iki sütunlu bir sundurma ve dikdörtgen bir giriş holü bulunduğu eski resimlerden bilinmektedir. Orhan Gazi'nin sandukasının yanı sıra türbede yirmi sanduka daha bulunmaktadır. Pirinç şebeke içindeki Orhan Gazi'nin sandukası mermer kaide üzerinde yer alırken, diğer sandukalar tuğla ve mermer görünümlü setlerde bulunmaktadır. Orhan Gazi'nin yanı sıra eşi Nilüfer Hatun, oğlu Şehzade Kasım, Yıldırım Bayezid'in kızı Fatma Sultan, Cem Sultan'ın oğlu Abdullah ve II. Bayezid'in oğlu Şehzade Korkut'un kabirlerinin kimlere ait olduğu bilinmemektedir. Kadı sicillerinden, eski binanın birden çok kubbeyle örtülü olduğu anlaşılsa da, yeni bina tek kubbeli olarak yapılmıştır. Eski yapıdan sadece antrolak motifleri ve pano bordürleri gibi döşeme mozaik parçaları görülmektedir.

Daha yeni Daha eski