Pandemiler veya pandemik hastalıklar, bir kıta, hatta tüm dünya yüzeyi gibi çok geniş bir alanda yayılan ve etkisini gösteren salgın hastalıklara verilen genel addır.
Tarih boyunca, çiçek ve tüberküloz gibi bir dizi pandemi olmuştur. En yıkıcı salgın hastalıklardan biri, 1350\’de 75 milyondan fazla insanın hayatını kaybettiği Kara Ölüm\’dü. En yeni pandemi HIV pandemisinin yanı sıra 1918 ve 2009 H1N1 pandemilerini içermektedir.
Pandemi, uluslararası sınırları aşan, genellikle çok sayıda insanı etkileyen bir ölçekte ortaya çıkan bir salgadır.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), yeni bir influenza virüsünün insanlardaki ilk birkaç enfeksiyondan bir pandemiye geçiş sürecini tanımlayan altı aşamalı bir sınıflandırmaya sahiptir. Bu, çoğu zaman hayvanları insanlara bulaştıran birkaç vakayla virüse başlar ve virüsün doğrudan insanlar arasında yayılmaya başladığı aşamadan geçer ve yeni virüsün enfeksiyonları dünya çapında yayılırsa bir pandemi olur.
Bir hastalık veya durum, yaygın olduğu ya da birçok insanı öldürdüğü bir pandemi değildir; Ayrıca bulaşıcı olmalı. Örneğin kanser birçok ölümden sorumludur ancak hastalık bulaşıcı veya bulaşıcı olmadığı için pandemi olarak kabul edilmez.
AIDS salgını
HIV, Afrika\’da ortaya çıkmış ve 1966 ile 1972 yılları arasında Haiti yoluyla Amerika Birleşik Devletleri\’ne yayılmıştır. AIDS şu anda bir pandemi, enfeksiyon oranları ise güney ve doğu Afrika\’da% 25 gibi yüksek. 2006 yılında Güney Afrika\’daki gebe kadınların HIV prevalans oranı% 29.1\’dir. Daha güvenli cinsel uygulamalar ve kan yoluyla bulaşan enfeksiyon önlemleri eğitimi ile ilgili etkili eğitim, birçok eğitim programına sponsor olan Afrika ülkelerinde enfeksiyon oranlarının düşürülmesine yardımcı olmuştur. Asya ve Amerika\’da enfeksiyon oranları yeniden yükseliyor. Afrika\’daki AIDS ölüm rakamları 2025\’e kadar 90-100 milyona ulaşabilir.
Yaygın ölümcül hastalıklar ve pandemikler arasındaki farklar
WHO (Dünya Sağlık Örgütü) tanımlamasına göre bir pandemik ancak aşağıdaki Üç koşulu sağladığında başlamış sayılır:
Nüfusun daha önce maruz kalmadığı bir hastalığın ortaya çıkışı
Hastalığa sebep olan etmenin insanlara bulaşması ve tehlikeli bir hastalığa yol açması
Hastalık etmeninin insanlar arasında kolayca ve devamlı olarak yayılması
Bir hastalık veya tıbbi durum sadece yaygın olması ve çok sayıda insanın ölümüne yol açması nedeniyle pandemi olarak nitelendirilemez, aynı zamanda bulaşıcı olması gereklidir. Örneğin, kanser, insanlarda çok sayıda ölüme sebep olan bir hastalık olmasına rağmen bulaşıcı olmadığı için pandemi olarak adlandırılmamaktadır (Bazı kanser türlerinin bulaşıcı etmenler tarafından ortaya çıkabildiği unutulmamalıdır).
Tarihteki pandemiler ve göze çarpan epidemiler
Kara ölüm – veba
Kolera
Grip
Tifo
Domuz gribi