Tarım ya da ziraat, bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretilmesi, bunların kalite ve verimlerinin yükseltilmesi, bu ürünlerin uygun koşullarda muhafazası, işlenip değerlendirilmesi ve pazarlanmasını ele alan bilim dalıdır. Diğer bir ifade ile insan besini olabilecek ve ekonomik değeri olan her türlü bitkisel-hayvansal ürünün bakım, besleme, yetiştirme, koruma ve mekanizasyon faaliyetlerinin tamamı ile durgun sularda veya özel alanlarda yapılan balıkçılık faaliyetlerinin tümüdür.
Bu bilim dalı bilimsel bilginin yanı sıra özel yetenek ve önsezi gerektirir. Uygulamalı bir bilim dalı olup, amacı insanların yararına ekonomik değerler elde etmektir.
Tarım tarihi binlerce yıl öncesine dayanıyor ve gelişimi büyük ölçüde farklı iklimler, kültürler ve teknolojiler tarafından yönlendiriliyor ve tanımlanıyor. Büyük ölçekli monokültür tarımına dayalı endüstriyel tarım ağırlıklı tarımsal yöntem haline geldi.
Modern agronomi, bitki ıslahı, böcek öldürücüler ve gübreler gibi zirai kimyasallar ve teknolojik gelişmeler pek çok durumda ekim verimi hızla arttı, ancak aynı zamanda yaygın ekolojik hasar ve olumsuz insan sağlığı etkileri yarattı. Hayvancılıkta seçici üreme ve modern uygulamalar benzer şekilde et üretimini artırdı, ancak hayvan refahı ve antibiyotiklerin, büyüme hormonlarının ve endüstriyel et üretiminde yaygın olarak kullanılan diğer kimyasalların sağlık üzerindeki etkileri konusundaki endişeleri artırdı. Genetik olarak modifiye edilmiş organizmalar tarımın giderek artan bir bileşenidir, ancak birçok ülkede yasaklanmaktadır. Tarımsal gıda üretimi ve su yönetimi giderek artan bir şekilde bir takım cephelerde tartışmalara neden olan küresel meseleler haline geliyor. Son yıllarda akiferlerin tükenmesi de dahil olmak üzere toprak ve su kaynaklarının önemli derecede bozulması gözlemlenmekte ve küresel ısınmanın tarım ve tarım üzerindeki etkileri küresel ısınmaya karşı hala tam olarak anlaşılamamıştır.
Büyük tarımsal ürünler genel olarak gıdalar, lifler, yakıtlar ve hammaddeler halinde gruplandırılabilir. Belirli gıdalar tahıl (tahıl), sebze, meyve, yağ, et ve baharatları içerir. Lifler arasında pamuk, yün, kenevir, ipek ve keten bulunur. Hammaddelere kereste ve bambu dahildir. Diğer kullanışlı malzemeler, reçineler, boyalar, ilaçlar, parfümler, biyoyakıtlar ve kesme çiçekler ve fidanlık bitkileri gibi süs ürünleri gibi bitkiler tarafından da üretilmektedir. Dünyanın gelişmiş ülkelerdeki tarım işçilerinin yüzdeleri son birkaç yüzyılda belirgin bir şekilde azalmış olsa da, dünya işçilerinin üçte birinden fazlası tarımda istihdam edilmektedir ve ikincisi hizmet sektöründendir.
Üretim
Dünya üzerinde yapılan tarım ve tarımsal verim, coğrafyadan coğrafyaya değişiklikler göstermektedir. Bunun en önemli sebebi iklim koşulları, farklı tarım politikaları, farklı sulama teknikleri ve gübreleme teknikleridir. Az gelişmiş birçok ülkede tarım ve hayvancılık yapılan çiftlikler çok küçüktür ve nadiren ticari amaçla kullanılır. Bu ülkelerdeki çiftçiler hemen hemen her zaman tarla sürmek için öküz veya diğer büyükbaş hayvanların gücünden yararlanır. Aynı şekilde gübreleme sadece hayvan dışkılarıyla yapılan gübrelemeyle sınırlıdır. Yine dünya üstündeki tarım alanların yarısı bu şekildedir. Elde edilen ürünlerin tamamına yakını, çiftçiler ve ailelerince tüketilir ve depolanır. Geriye kalanlar ise satılır. Bu tür tarlalara geçimlik tarım; üretime de geçimlik tarım üretimi denir. Aynı şekilde hayvancılıkta üretilen büyük veya küçükbaş hayvanlar doğada gelişigüzel beslendiklerinden verim çok daha düşüktür.