Aktüer, risk ve belirsizliğin ölçümü ve yönetimi ile ilgilenen bir işletme uzmanıdır. İlgili alanın adı aktüerya bilimidir. Bu riskler bilançonun her iki tarafını da etkileyebilir ve varlık yönetimi, sorumluluk yönetimi ve değerleme becerileri gerektirebilir. Aktüerler, karmaşıklıklarına, matematiğine ve mekanizmalarına odaklanarak finansal güvenlik sistemlerinin değerlendirilmesini sağlar.
Sigorta kavramı eskilere dayanıyor olsa da, riskleri bilimsel olarak ölçmek ve azaltmak için ihtiyaç duyulan kavramlar, 17. yüzyıl olasılık araştırmalarında ortaya çıkmıştır. 21. yüzyılın aktüerleri, analitik beceriler, işletme bilgileri ve riski kontrol eden programları tasarlamak ve yönetmek için insan davranışı ve bilgi sistemlerinin anlaşılmasını gerektirir. Bir aktör olmak için gereken gerçek adımlar genellikle ülkeye özgüdür; bununla birlikte, neredeyse bütün süreçler sıkı bir okul veya sınav yapısını paylaşır ve tamamlanması uzun yıllar alır.
Mesleği sürekli olarak en çok arzulananlardan biri olarak sıralandı. Çeşitli çalışmalarda, bir aktör olmak 2010’dan bu yana bir ya da iki kez sıralanmıştır.
Sigorta kavramı eskilere dayanıyor olsa da, riskleri bilimsel olarak ölçmek ve azaltmak için ihtiyaç duyulan kavramlar, 17. yüzyıl olasılık araştırmalarında ortaya çıkmıştır. 21. yüzyılın aktüerleri, analitik beceriler, işletme bilgileri ve riski kontrol eden programları tasarlamak ve yönetmek için insan davranışı ve bilgi sistemlerinin anlaşılmasını gerektirir. Bir aktör olmak için gereken gerçek adımlar genellikle ülkeye özgüdür; bununla birlikte, neredeyse bütün süreçler sıkı bir okul veya sınav yapısını paylaşır ve tamamlanması uzun yıllar alır.
Mesleği sürekli olarak en çok arzulananlardan biri olarak sıralandı. Çeşitli çalışmalarda, bir aktör olmak 2010’dan bu yana bir ya da iki kez sıralanmıştır.
Sorumluluklar
Aktüerler, becerileri öncelikle matematikte, özellikle matematik temelli olasılık ve matematiksel istatistiklerin yanı sıra ekonomi, bilgisayar bilimleri, finans ve işletme alanlarında kullanırlar. Bu nedenle, aktüerler, çalışanlar veya danışmanlar olarak sigorta ve reasürans endüstrileri için esastır; emeklilik planları sponsorları dahil diğer işletmelere; ve Birleşik Krallık’taki Hükümet Aktüerliği Birimi veya Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Sosyal Güvenlik İdaresi gibi devlet kurumlarına. Aktüerler, ölüm, hastalık, yaralanma, maluliyet veya mal kaybı gibi bir olayın meydana gelme olasılığını ve muhtemel maliyetini tahmin etmek için verileri birleştirir ve analiz eder. Aktüerler ayrıca, belirli bir emeklilik geliri elde etmek için gereken emeklilik primi seviyesini ve bir şirketin potansiyel risk ışığında yatırım getirisini en üst düzeye çıkarmak için kaynakları yatırım yapması gerekenleri içeren finansal soruları da ele almaktadır. Geniş bilgilerini kullanarak, aktüerler, sigorta politikalarının, emeklilik planlarının ve diğer finansal stratejilerin, planların sağlam bir mali temelde tutulmasına yardımcı olacak şekilde tasarlanmasına ve fiyatlandırılmasına yardımcı olur.
Aktüerler, becerileri öncelikle matematikte, özellikle matematik temelli olasılık ve matematiksel istatistiklerin yanı sıra ekonomi, bilgisayar bilimleri, finans ve işletme alanlarında kullanırlar. Bu nedenle, aktüerler, çalışanlar veya danışmanlar olarak sigorta ve reasürans endüstrileri için esastır; emeklilik planları sponsorları dahil diğer işletmelere; ve Birleşik Krallık’taki Hükümet Aktüerliği Birimi veya Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Sosyal Güvenlik İdaresi gibi devlet kurumlarına. Aktüerler, ölüm, hastalık, yaralanma, maluliyet veya mal kaybı gibi bir olayın meydana gelme olasılığını ve muhtemel maliyetini tahmin etmek için verileri birleştirir ve analiz eder. Aktüerler ayrıca, belirli bir emeklilik geliri elde etmek için gereken emeklilik primi seviyesini ve bir şirketin potansiyel risk ışığında yatırım getirisini en üst düzeye çıkarmak için kaynakları yatırım yapması gerekenleri içeren finansal soruları da ele almaktadır. Geniş bilgilerini kullanarak, aktüerler, sigorta politikalarının, emeklilik planlarının ve diğer finansal stratejilerin, planların sağlam bir mali temelde tutulmasına yardımcı olacak şekilde tasarlanmasına ve fiyatlandırılmasına yardımcı olur.
Aktüerlik (aktüerya) Kısaca Tatihçesi
Aktüerya kelimesi, Tarihi Roma Senatosu’nda yöneticiler için kulanılan actuarius kelimesinden doğmuştur. İlk ölüm tablosu M.S. 220 yıllarında Domitius Ulpinos tarafından Roma Hukuku’na göre veraset vergilerinin hesaplanabilmesi amacıyla oluşturulmuştur.
1706’da Euler, yaşa bağlı olarak anuitlerin hesaplanmasında kendi metodunu uygulamıştır.
1762’de Equitable Society of London tarafından aktüerya terimi ilk kez hayat sigortası prim hesaplamalarını ifade etmek için kullanılmıştır.
1809, Amerika’da Aktüerlik mesleğinin ortaya çıkış tarihidir.
1821, İngiltere Hükümeti, ilk olarak aktüerlik mesleğini ulusal borçların azaltılması amacıyla kurulan komisyon için benimsemiştir.
1848, Londra’da Aktüerlik Enstitüsü kurulmuştur.
1889, Amerika Aktüerler Birliği, Sheppard Homes ve David Parks Fackler tarafından New York’ta kurulmuştur.
1895, Amerika Aktüerler Birliği özel sınavlar hazırlayarak üyelik kabul etmeye başlamıştır.
1988, Jobs Rated Almanac dergisi araştırmasına göre Aktüerlik en iyi meslek seçilmiştir
Aktüerya kelimesi, Tarihi Roma Senatosu’nda yöneticiler için kulanılan actuarius kelimesinden doğmuştur. İlk ölüm tablosu M.S. 220 yıllarında Domitius Ulpinos tarafından Roma Hukuku’na göre veraset vergilerinin hesaplanabilmesi amacıyla oluşturulmuştur.
1706’da Euler, yaşa bağlı olarak anuitlerin hesaplanmasında kendi metodunu uygulamıştır.
1762’de Equitable Society of London tarafından aktüerya terimi ilk kez hayat sigortası prim hesaplamalarını ifade etmek için kullanılmıştır.
1809, Amerika’da Aktüerlik mesleğinin ortaya çıkış tarihidir.
1821, İngiltere Hükümeti, ilk olarak aktüerlik mesleğini ulusal borçların azaltılması amacıyla kurulan komisyon için benimsemiştir.
1848, Londra’da Aktüerlik Enstitüsü kurulmuştur.
1889, Amerika Aktüerler Birliği, Sheppard Homes ve David Parks Fackler tarafından New York’ta kurulmuştur.
1895, Amerika Aktüerler Birliği özel sınavlar hazırlayarak üyelik kabul etmeye başlamıştır.
1988, Jobs Rated Almanac dergisi araştırmasına göre Aktüerlik en iyi meslek seçilmiştir
Türkiye’de Aktüerlik
2008 yılından önce tam olarak nasıl aktüer olunduğu bilinmemekle birlikte sicile kayıtlı yaklaşık 90 – 100 arası aktüer vardı.2008 yılında yayınlanan Aktüerler Yönetmeliğine göre; aktüer olabilmek için T.C. Hazine Müsteşarlığı’nın açtığı sınavlarda başarı göstermek gerekmektedir.
Aktüerlik Sınavı 4 aşamadan oluşmaktadır. Her bir sınav için 110 tl kayıt ücreti yatırılması gereklidir. 4. aşama 250 tl dir (Türkiye’deki en pahalı sınavlardan biridir). Her bir aşamadaki tüm sınavların başarıyla tamamlanması halinde bir üst aşamaya geçme hakkı elde edilir. 3. ve son aşamayı da başarı ile tamamlayan aday, 3 yıl mesleki deneyimin ardından Müsteşarlık tarafından tutulan “Aktüerler Sicili”ne kaydolur.
Sınav konuları;
1.Seviye Sınavları : Temel Sigortacılık ve Ekonomi, Matematik, İstatistik ve Olasılık, Finans Matematiği
2.Seviye Sınavları : Muhasebe ve Finansal Raporlama, Sigorta Matematiği(Hayat ve Hayat-Dışı), Risk Analizi ve Aktüeryal Modelleme, Finans Teorisi ve Uygulamaları
3.Seviye Sınavları : Finans, Yatırım ve Risk Yönetimi, Hayat-Dışı Sigortalar, Hayat Sigortaları, Emeklilik Sistemleri, Sağlık Sigortaları
ndan oluşmaktadır. Ayrıca uluslararası kabul görmüş sınavlar veya usullerle aktüer unvanını alanlar için Türkiye’de Aktüer olmalarına ilişkin 4.Seviye Sınavı olarak ‘Türk Sigortacılık Uygulamaları ve Yasal Çerçeve’ sınavı yapılır.
Sınavlarla ilgili daha detaylı bilgi segem.org.tr ve hazine.gov.tr adreslerinden edinilebilir.
Türkiye’de “Aktüerler Derneği”, 1951 yılında Türkiye Aktüerler Cemiyeti adı altında 12 aktüerin bir araya gelmesi ile kurulmuştur ve 160 üyesi (04.01.2017 itibarıyla) ile birlikte mesleğin gelişimi ile ilgili çalışmalarına devam etmektedir.
2008 yılından önce tam olarak nasıl aktüer olunduğu bilinmemekle birlikte sicile kayıtlı yaklaşık 90 – 100 arası aktüer vardı.2008 yılında yayınlanan Aktüerler Yönetmeliğine göre; aktüer olabilmek için T.C. Hazine Müsteşarlığı’nın açtığı sınavlarda başarı göstermek gerekmektedir.
Aktüerlik Sınavı 4 aşamadan oluşmaktadır. Her bir sınav için 110 tl kayıt ücreti yatırılması gereklidir. 4. aşama 250 tl dir (Türkiye’deki en pahalı sınavlardan biridir). Her bir aşamadaki tüm sınavların başarıyla tamamlanması halinde bir üst aşamaya geçme hakkı elde edilir. 3. ve son aşamayı da başarı ile tamamlayan aday, 3 yıl mesleki deneyimin ardından Müsteşarlık tarafından tutulan “Aktüerler Sicili”ne kaydolur.
Sınav konuları;
1.Seviye Sınavları : Temel Sigortacılık ve Ekonomi, Matematik, İstatistik ve Olasılık, Finans Matematiği
2.Seviye Sınavları : Muhasebe ve Finansal Raporlama, Sigorta Matematiği(Hayat ve Hayat-Dışı), Risk Analizi ve Aktüeryal Modelleme, Finans Teorisi ve Uygulamaları
3.Seviye Sınavları : Finans, Yatırım ve Risk Yönetimi, Hayat-Dışı Sigortalar, Hayat Sigortaları, Emeklilik Sistemleri, Sağlık Sigortaları
ndan oluşmaktadır. Ayrıca uluslararası kabul görmüş sınavlar veya usullerle aktüer unvanını alanlar için Türkiye’de Aktüer olmalarına ilişkin 4.Seviye Sınavı olarak ‘Türk Sigortacılık Uygulamaları ve Yasal Çerçeve’ sınavı yapılır.
Sınavlarla ilgili daha detaylı bilgi segem.org.tr ve hazine.gov.tr adreslerinden edinilebilir.
Türkiye’de “Aktüerler Derneği”, 1951 yılında Türkiye Aktüerler Cemiyeti adı altında 12 aktüerin bir araya gelmesi ile kurulmuştur ve 160 üyesi (04.01.2017 itibarıyla) ile birlikte mesleğin gelişimi ile ilgili çalışmalarına devam etmektedir.