CALIGULA (12-41)
Roma İmparatoru. Dört yıllık yönetimi Roma için bir korku ve terör dönemi olmuştur.
31 Ağustos 12’de Atium’da (Anzio) doğdu. 24 Ocak 41’de Roma’da öldü. Ünlü komutan Germani-cus ile Agrippina’nın oğludur. Küçüklüğünde babasının komutan olarak bulunduğu Rhein’da askerler gibi çizme giydiği için Caligula (Çizmecik) lakabıyla anılmıştır. Asıl adı Gaius Julius Caesar Germanicus’ tur. 19’da babası öldükten sonra annesiyle kalan Caligula’yı yaklaşık on yıl sonra büyükannesi Antonia yanma aldı. Daha sonra İmparator Tiberius’un koruması altına giren Caligula 33’te quaestor (hakim) seçildi.
37’de İmparator Tiberius’un ölümü üzerine tahta geçti. Tiberius döneminde yasaların, devlet yararına koruyucuları sayılan ancak uyguladıkları baskıcı yöntemler nedeniyle halkın nefretini kazanan savcıları (delatores) sürgüne gönderdi. Siyasi suçluları affetti. Sürgünlerin ülkeye geri dönmelerine izin verdi. Halka yeniden seçim hakkı tanıdı. Halka ağır gelen vergilerin bir kısmım azalttı. Merkezi yönetimin yetkilerini kısarak valilere daha geniş idari haklar tanıdı. Yaptığı bu değişikliklerle toplumun geniş kesimlerinin desteğini kazandı.
Ancak tahta çıktıktan yaklaşık yedi ay sonra ciddi bir hastalık geçiren Caligula’nın akli dengesi bozuldu. Savcılar yeniden ortaya çıktı, idamlar birbirini izlemeye başladı. Kanlı gösteriler düzenlendi. Caligula, yakınındaki pek çok kişiyi tahtına gök diktikleri gerekçesiyle öldürttü. Gösteriş hırsıyla hâzineyi boşalttığı için yeni vergiler koydu. Zenginleri sürgüne göndererek paralarına ve mallarına el koydu. Ünlü heykellerin başlarını çıkarttırarak yerine kendi başını koydurttu. imparatorluk sınırları içindeki tüm tapınaklara heykelini koydurarak halkın bunlara tapmasını emretti.
39’da Mısır’da vatandaşlık istemiyle ayaklanan Yahudiler, Caligula’nın sinagoglara heykelini koydurarak bunlara tapınılmasmı istediğinde çok sert tepkiler gösterdiler. Aynı yıl kuzeyde Germania’da (Almanya) karışıklıklar başgösterince Caligula büyük bir güç toplayarak Cermen kabileleri üzerine saldırıya geçti. Bu sırada Gallia’da kendisine karşı düzenlenen, kızkardeşi Agrippina’nm başı çektiği, bir suikasti önceden öğrenerek bastırdı, izlediği siyaset nedeniyle toplumun tüm kesimlerinin tepkisini toplayan Caligula başarısız birkaç suikast girişimini bastırdıysa da 24 Ocak 41’de Praetor Prefekti (Muhafız Birliği Komutam) Cassius Chaerea’nın planladığı bir suikast sonucu öldürüldü. Yerine amcası Claudius getirildi.
Yaklaşık dört yıl süren hükümdarlığı Roma için tam bir korku dönemi olan Caligula’nın yaşamı Camus’nün dört perdelik yapıtına konu olmuştur.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi