PRİCHARD, James Cowles (1786-1848)
İngiliz, hekim ve antropolog. Tüm insan ırklarının kökeninde tek bir insan türünün olduğunu savunmuştur.
11 Şubat 1786’da Herefordshire’da Ross’ta doğdu, 23 Aralık 1848’de Londra’da öldü. Ailesiyle birlikte çeşitli uluslardan insanların yaşadığı bir liman kenti olan Bristol’e taşındıktan sonra antropolojiye ilgi duydu, Avrupa ve Doğu dilleri üzerine incelemeler yapmaya başladı. Bir süre Londra’daki Saint Thomas Hastane-si’nde çalıştıktan ve dersleri izledikten sonra 1806’da Edinburgh Üniversitesi Tıp Fakültesi’ne girdi. Tıp derslerinin yanı sıra ahlak felsefesi derslerine de katıldı. Daha- sonra genişleterek Researches Into the Physical History of Mankind (“İnsanlığın Fiziksel Tarihi Üzerine Araştırmalar”) adıyla yayımladığı teziyle 1808’de lisansüstü derecesi aldı. Cambridge Üniversi-tesi’ne bağlı Trinity College’da ve Oxford Üniversite-si’ne bağlı Saint John’s College’da öğrenimini sürdürdü. 1811’de hekim olarak Bristol’daki Saint Peter Hastane-si’ne girdi, 1814’te de Bristol Kliniği’ne geçti. 1827’de Royal Society’ye seçilen Prichard, 1847-1848 yıllarında Londra Etnoloji Demeği’nin başkanlığını yaptı.
Bir hekim olarak özellikle akıl bozuklukları konusuna eğilen Prichard, asıl ününü insan ırkının tarihsel gelişimi üzerine incelemeleriyle kazandı. Farklı insan ırklarının kökeninde tek bir türün yattığını savundu. İnsanın, çevrenin etkisiyle fiziksel değişikliklere uğradığı görüşünü benimsedi. Bu konuya ilişkin olarak ilk insanların kara derili olduğu, uygarlığa doğru giden süreç içinde ten renginin beyazlaştığı savını ortaya attıysa da daha sonra bu düşüncesinden vazgeçti. İnsan ırkları arasındaki farklılaşmanın hayvan türleri arasındaki farklılaşmayla karşılaştırılabilir olduğunu ortaya koymaya çalıştı. Irkların tarihsel gelişimini incelerken dilin ve kültürel özelliklerin taşıdığı öneme dikkat çekti.
Mısır dili ve uygarlığı konusuna özel ilgi duyan Prichard, bu konudaki araştırmaları sırasında Kelt dillerinin Hint Avrupa dil grubunun bir parçası olduğunu ortaya koydu.
• YAPITLAR (başlıca): Researches into the Physical History of Mankind, 1813, (“İnsanlığın Fiziksel Tarihi Üzerine Araştırmalar”); A Treatise on Diseases of the Nervous System, 1822, (“Sinir Sistemi Hastalıkları Üzerine Bir Tez”); A Treatise on Insanity, 1835, (“Delilik Üzerine Bir Tez”); The Natural History of Man, 1843, (“İnsanın Doğal Tarihi”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi