DUPUIT, Jules (1804-1866) Fransız, iktisatçı ve mühendis. Fayda kuramı konusundaki çalışmalarıyla tanınmıştır.
Arşene Jules Etienne Juvenal Dupuit’nin asıl mesleği mühendisliktir. Köprü, kanal, yol gibi kamu hizmetlerinin yapımında mühendis olarak çalışırken iktisatla ilgilenmeye başladı. Çalışmalarını kamu hizmetlerinin fiyatlandırılması, tüketicilerin bu hizmetlerden aldıkları faydanın ölçülmesi ve tekel sorunları üstüne yoğunlaştırdı. 1844’te yayımladığı “De la mesure de l’utilite des travaux publics” (“Bayındırlık işlerinde Faydanın Ölçülmesi Üzerine”) ve 1849’da yayımladığı “De l’influence des peages sur l’utilite des voies de communication” (“Geçiş Ücretlerinin Ulaşım Yollarının Faydasına Etkisi Üzerine”) adlı makaleleri ile iktisat kuramına önemli katkılar yaptı. Dupuit iktisadi fayda kuramını net bir biçimde kavrayan, bu kuramı şekiller yardımıyla açıklamaya çalışan ve talep eğrisini ilk kullanan iktisatçıların başında gelir.
Dupuit kamu hizmetlerinde fiyatlandırma sorunu ile uğraşırken, herhangi bir tüketicinin tek fiyatlandırmanın olduğu bir kamu hizmetinden aldığı toplam fayda ve bu hizmet için ödemeye hazır olduğu fiyat ile, bu malın geçerli fiyatı arasındaki fark olarak tanımladığı “tüketici artığı” kavramını ortaya attı. Daha sonra bu kavramı, vergilerin toplumda yol açtığı “fayda kayıbı”nı ve zarar eden bir tekelin fiyat farklılaştırması durumunda kâr edebileceğini göstermek için kullandı. Dupuit, ayrıca, tekellerin mallarına tüketicilerin ödeyebilecekleri mümkün olan en yüksek fiyatı koyduklarını, buna karşı hükümetin halka daha fazla fayda sağlamak için tekellerden daha düşük fiyat koyduğunu öne sürdü.
Dupuit iktisat kuramında yaptığı katkılarını 1853’te yayımladığı “De l’utilite et de sa mesure” (“Fayda ve Ölçümü Üzerine”) ve 1861’de yayımladığı “Du principe de propriete: le juste, l’utile” (“Mülkiyet İlkesi Üzerine: Adil, Faydalı”) adlı makaleleriyle sürdürmüştür. Ayrıca La liberte commerciale, son principe et ses consequences (“Ticari Özgürlüğün ilkesi ve Sonuçları”) adlı bir kitabı vardır.
• YAPITLAR (başlıca): La liberte commerciale, son principe et ses consequences, 1861, (“Ticari Özgürlüğün ilkesi ve Sonuçları”)
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi